وظایف منتظران
در اینکه شیعیان در دوران غیبت چه وظایفى بر عهده دارند سخنهاى بسیارى گفته شده است و حتى در بعضى از کتابها، تا هشتاد وظیفه براى منتظران قدوم خاتم اوصیاء، حضرت بقیةالله، ارواحنا له الفداء، بر شمرده شده است(10). اما، از آنجا که تبیین همه وظایفى که شیعیان در عصر غیبتبر عهده دارند در محدوده یک مقاله نمىگنجد، ما در اینجا به تناسب عنوان مقاله، تنها به بیان آن دسته از وظایف مىپردازیم، که توجه به آنها مىتواند در رشد و بالندگى و پویایى جامعه اسلامى مؤثر باشد
شناخت حجت خدا و امام عصر علیه السلام اولین و مهمترین وظیفهاى که هر شیعه منتظر بر عهده دارد کسب معرفت نسبتبه وجود مقدس امام و حجت زمان خویش است. این موضوع تا بدان درجه از اهمیت قرار دارد که در روایات بسیارى که به طریق شیعه و اهل سنت از پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه وآله وسلم و ائمه معصومین علیهما السلام، نقل شده، آمده است که : من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة (11) هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد،بهمرگجاهلىمرده است).جمعى از اصحاب سیر و سلوک و رهروان طریق عرفان، با طرح موضوع خلیقةالله و انسان کامل و… تنها به جنبه فراطبیعى آن وجود مقدس توجه کرده و از سایر جنبهها غلفت ورزیدهاند.
و در روایت دیگرى که مرحوم کلینى به سند صحیح از فضیل بن یسار نقل مىکند آمده است که:(سمعت اباجعفر علیه السلام، یقول: من مات و لیس له امام فمیته میتة جاهلیة، و من مات و هو عارف لامامه لمیضره تقدم هذاالامر او تاخر، و من مات و هو عارف لامامه کان کمن هو معالقائم فى فسطاطه (12)شنیدم حضرت اباجعفر (امام محمد باقر)،علیهالسلام، مىفرمود: هر کس در حالى که امامى نداشته باشد بمیرد مردنش مردن جاهلیت است و هر آنکه در حال شناختن امامش بمیرد پیشافتادن و یا تاخیر این امر (دولت ال محمد: او را زیان نرساند و هر کس بمیرد در حالیکه امامش را شناخته همچون کسى است که در خیمه قائم، علیه السلام، با آن حضرت باشد.)توجه به مفاد دعاهایى که خواندن آنها در عصر غیبت مورد تاکید قرار گرفته است، نیز ما را به اهمیت موضوع ناختحجتخدا رهنمون مىسازد، چنانکه در یکى از دعاهاى معروف و معتبرى که شیخ صدوق آن را در کتاب (کمالالدین) نقل کرده، مىخوانیم:(اللهم عرفنى نفسک فانک ان لم تعرفنى نفسک لم اعرف نبیکاللهم عرفنى نبیک فانک ان لم تعرفنى تبیک لم اعرف حجتکاللهم عرفنى حجتک فانک ان لم تعرفنى حجتک ضللت عن دینىاللهم لاتمتنى میتة جاهلیة و لا تزع قلبى بعد اذ هدیتنى (13)
منابع
10)ر. ک: الموسوى الاصفهانى، میرزامحمدتقى، مکیال المکارم فىفوائد الدعاء للقائم، قم، مدرسهالامام المهدى، بىتا،?، ص ??? به بعد.
11)المجلس، المولى محمد باقر، پیشین، ج ?، ص ??? و ج ??، ص ??? و???; همچنین ر. ک: القندوزى حافظ سلیمان بن ابراهیم، ینابیعالمودة، تهران، اسوه???? ق، ج?، ص ????
12)1لکلینى،محمدبنیعقوب، پیشین، ج ?، ص ???، ح ??
13)الصدوق، ابو جعفر محمد بن على بن الحسین، پیشین، ج ?، ص ????